W swojej ostatniej monografii Piotr Stanisław Mazur podejmuje problematykę metafizyki klasycznej, starając się ją zaktualizować, rozszerzyć, uwiarygodnić, zwłaszcza w odniesieniu do antropologii filozoficznej, która miałaby być budowana na jej podstawach. To zainteresowanie metafizyką, jako wiedzą o całości rzeczywistości, badanej w aspekcie istniejącego bytu, ma kilka swoich przyczyn. Do najważniejszych z nich należy współczesna krytyka metafizyki klasycznej oraz coraz częściej podnoszone kwestie dotyczące tego, jak rozumieć realność istnienia. W swojej najnowszej monografii Mazur podejmuje próbę obrony tomistycznej metafizyki przez wskazanie na jej (...) nowe, poznawcze możliwości związane z podstawami antropologii. Formułuje szereg pytań dotyczących istnienia człowieka, a konkretnie, na czym polega specyfika istnienia człowieka i co je charakteryzuje. (shrink)

W swojej najnowszej książce Etyka a problem podmiotu (2022) Piotr Duchliński, Andrzej Kobyliński, Ryszard Moń i Ewa Podrez podejmują zagadnienia podmiotu i podmiotowości w perspektywie etycznej. Zabierają głos w filozoficznym sporze o podmiotowość, który rozpoznają jako podstawę wielu współczesnych problemów kultury. Jako przedstawiciele filozofii chrześcijańskiej wyrażają swój sprzeciw wobec wszelkich prób osłabienia kategorii podmiotu w etyce, jednak w celu zapoczątkowania dialogu z przedstawicielami innych nurtów filozoficznych podejmują próbę sformułowania koncepcji podmiotowości mocnej bez odniesienia do kategorii metafizycznych. W czterech rozdziałach recenzowanej (...) monografii autorzy zwracają uwagę na takie aspekty podmiotowości, jak: racjonalność, narracyjność, autonomia, integralność i autentyczność, oraz poddają analizie koncepcje podmiotowości w wersji mocnej i słabej. Pozwala im to ukazać spór o podmiotowość jako fundamentalną debatę naszych czasów, mającą nie tylko implikacje etyczne, lecz także niekiedy trudniejsze do przewidzenia konsekwencje bioetyczne, prawne i społeczne. Różnorodność i bogactwo podejmowanych zagadnień zachęcają do konfrontacji z zajętym przez autorów stanowiskiem i podjęcia z nim rzeczowej dyskusji. ----------------------------------------- Zgłoszono: 02/01/2024. Zrecenzowano: 03/04/2024. Zaakceptowano do publikacji: 24/04/2024. (shrink)

Książka składa się z wprowadzenia do debaty zarówno w języku polskim jak i angielskim oraz 12 rozdziałów. Praca zawiera także noty o autorach oraz indeks. Autorami referatów są znawcy problematyki transhumanizmu, wywodzący się zarówno z renomowanych uczelni akademickich, jak i rozmaitych ośrodków badawczych. Publikacja jest nie tylko interesująca oraz inspirująca, ale też zmusza do pogłębionej refleksji nad naturą człowieka, jego istotą oraz wpływem technologii na jego życie, a także oceną etyczną tego wpływu. --------------------- Zgłoszono: 12/12/2021. Zrecenzowano: 09/01/2022. Zaakceptowano do publikacji: (...) 26/04/2022. (shrink)

???? Wydawnictwo von Borowiecky : Red. naukowa: Bożena Listkowska, Artur Andrzejuk Drugi tom słownika polskich filozofów tomistycznych (obejmujący lata 1919–1945), kontynuatorów myśli św. Tomasza z Akwinu. Znajdziemy w nim biogramy oraz omówienia poglądów, a także recenzje i wspomnienia. Tom drugi poświęcony jest omówieniu filozoficznych dokonań: Michała Klepacza, Kazimierza Kowalskiego, Franciszka Kwiatkowskiego, Czesława Martyniaka, Konstantego Józefa Michalskiego, Jana Salamuchy, Franciszka Sawickiego, Jana Stepy, Antoniego Szymańskiego, Jacka Woronieckiego, Aleksandra Żychlińskiego oraz przebiegowi Międzynarodowego Kongresu Tomistycznego, który odbył się w Poznaniu (...) w 1935 r. © Wydawnictwo von Borowiecky. (shrink)

On March 26th, 2024, an online debate organized by the Institute of Philosophy of Ignatianum University in Cracow took place. The debate was centered around the book "Fenomenologia i jej cień. Zwrot estetyczny w post-fenomenologii francuskiej" ("Phenomenology and its Shadow. The Aesthetic Turn in French Post-Phenomenology"), written by Monika Murawska (Academy of Fine Arts in Warsaw) and published by Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk in 2023. Besides the author of the book, the following guests were (...) also in attendance: Anna Alichniewicz (Medical University of Łódź), Mateusz Bednarkiewicz (Aleksander Zelwerowicz National Academy of Dramatic Art in Warsaw), Iwona Lorenc (University of Warsaw) and Piotr Schollenberger (University of Warsaw). The debate was led by Magdalena Kozak (Ignatianum University in Cracow). (shrink)

Książka _Józef Tischner _opublikowana przez Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie w ramach serii „Polska Filozofia Chrześcijańska XX wieku” jest wieloautorską monografią napisaną pod redakcją Jarosława Jagiełły. Publikacja wprowadza czytelnika przede wszystkim w filozofię sławnego „księdza na manowcach” i autora popularnej _Historii filozofii po góralsku_, ale wzbogacona jest również w rys biograficzny tego myśliciela oraz zwraca uwagę na czasy, w których przyszło Tischnerowi żyć i filozofować, co w jego przypadku miało duży wpływ na tematykę, którą podejmował. Ponadto w (...) wydaniu tym znajdziemy wybór oryginalnych tekstów Tischnera z jego czołowych dzieł filozoficznych (wydanych jeszcze za jego życia), jak _Filozofia dramatu_, _Myślenie według wartości _czy _Spór o istnienie człowieka_. Głównymi autorami artykułów w monografii są ludzie, którzy poświęcili się studiom nad myślą tischnerowską – Jarosław Jagiełło oraz Mirosław Pawliszyn. Redaktor publikacji – Jarosław Jagiełło – nie tylko znał księdza Tischnera osobiście, ale dotąd pozostaje jego wiernym uczniem i kultywatorem jego myśli, która, na tle współczesnych filozofii, pozostaje niezwykle oryginalna. O tym, z jakimi tradycjami filozoficznymi Tischner natomiast polemizuje (tomizm, marksizm), oraz o tym, o kształt których koncepcji nieraz zacięcie walczy (odpowiedzialność, człowiek), pisze Miłosz Hołda. (shrink)

Book review: Polska filozofia chrześcijańska XX wieku. Stanisław Kamiński, Kazimierz Marek Wolsza [Polish Christian Philosophy: Stanisław Kamiński and Kazimierz Marek Wolsza]. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie, 2019, ss. 232.

Following Grażyna Żurkowska’s work presenting Jan Srzednicki’s views on Wittgenstein’s philosophy (Epistemologia po Wittgensteinie. Nowa perspektywa epistemologiczna Jana Srzednickiego, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2006) [Epistemology after Wittgenstein. A New Epistemological Perspective by Jan Srzednicki], the author of this paper ponders the effect of Wittgenstein’s conception upon the domain of epistemology. According to Srzednicki, such an effect is in having posed a skeptical challenge which opened a new epistemological perspective. The author is critical toward this approach and argues that the (...) most genuine intention behind Wittgenstein’s investigations was to draw attention to the diversity of such our concepts as cognition, knowledge, truth, etc. Such diversity is not a challenge but a fact which needs to be accounted for in epistemological studies. (shrink)

Recenzja książki: _Media – kultura – dialog. W piątą rocznicę śmierci arcybiskupa Józefa Życińskiego_, red. R. Nęcek, W. Misztal, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, Kraków 2017, ss. 343.

Właściwie każde pokolenie historiografii czeskiej posiada swoją wersję opracowania o Janie Žižce. W nowoczesnych badaniach można je liczyć od pracy Václava Vladivoja Tomka z 1879 r., przez potężne dzieło Josefa Pekařa z l. 1927–1933 czy powojenne Františka Šmahela pisane w okresie praskiej wiosny z 1969 r. Większość z nich doczekała się wznowień już w XXI w., ale dla szerokiej polskiej publiczności pozostają niedostępne. Wprowadzona niedawno do czytelniczego obiegu w języku polskim przez PIW biografia Jana Žižki autorstwa Petra Čorneja jest (...) tłumaczeniem z języka czeskiego jednej z najważniejszych dla dziejów husytyzmu pozycji ostatnich lat. W 2019 roku wydawnictwo Paseka opublikowało książkę pt. _Jan Žižka. Życie i czasy husyckiego wojownika_. Paseka jest znane z publikacji specjalistycznych książek historycznych, z istotnym miejscem poświęconym średniowieczu i ruchowi husyckiemu, co sprawia, że ich wydania są cenione przez miłośników historii tej epoki. (shrink)

This paper deals with two fragments from Diodorus’ Bibliothêkê that are unanimously considered to belong to the narrative of the First Slave Revolt in Sicily. It is the main concern of this paper to demonstrate that they most likely did not, but instead originate from an unknown preface to Book 34. The article begins with a brief introduction into Diodorus’ prefaces and discusses the Byzantine transmission of both fragments. Against this backdrop, three main steps are consecutively applied to prove the (...) hypothesis. First, the narrative order of both fragments within the Byzantine collections is re-examined. Furthermore, the paper establishes a thematic and argumentative relationship between the two fragments. In the last step, the structure and the style of both fragments are analysed. (shrink)

An analysis of the causes of the crisis in the biological functioning of the human species caused by the SARS-CoV-2 epidemic has been attempted in the text. Five groups of reasons for this crisis have been identified and discussed. The reasons formulated from the perspective of the philosophy of biology have been found fundamental. A reference to the ideas of evolutionism and ecophilosophy have been made here. This was followed by a second group of reasons, presenting the theses of evolutionary (...) biology from the perspective of pandemic threats. Next, the reasons of the philosophy of life and existential reflection have been analysed, emphasising the validity of the naturalistic justification of the processes in question. In addition, arguments from the point of view of moral philosophy (the problem of man’s coexistence with nature) have been presented. In the last group of reasons, social philosophy and ideological reasons (e.g. the relationship between power and responsibility) have been indicated. (shrink)

The text proposes an interpretation of the reference framework and the framing procedure in philosophy through the construction of the context of references. The essential question addresses the type of conditions associated with the practice of a given philosophy. The basic conditions connected with the tradition, the scope of reflection and the interpretative method used have been analyzed in the work. The examples of positive and negative framing have been presented in the first group of conditions. The possibility of a (...) neutral framing has been discussed on the basis of the concept of no-assumption philosophy. In the second group, the attention has been paid to the cultural framework and the worldview / ideological framework related to the practice of philosophy. Finally, the analysis of the frameworks for the methods used in philosophy has been carried out on the example of such attitudes as anything goes and philosophia perennis. The legitimacy of in-depth reflection on framing also in the construction of a philosophical statement has been stated in the conclusions. (shrink)

In the introduction, the problem of interpreting memory as the basic category of human existential experience was taken up. The history of philosophical analysis of that category was outlined. Having put forward the definitions, the basic types of memory, appearing in philosophical discourse, were presented. The relation taking place between memory and oblivion was adopted as the basic one for the analysis. The problem of symmetry in the memory – oblivion relation was reflected upon. The existential nature of experiencing memory (...) was indicated. The second part of the text was dedicated to the analysis of functioning of memory/oblivion phenomenon. That part included the discussion on the memory – oblivion relation as one of the most fundamental oppositions forming human identity. The meaning of the memory – oblivion relation for philosophy on the example of the phenomenon of writing was presented. In the consecutive part, the measurability of memorizing and forgetting processes was indicated. The text was completed by comments on axiology of memorizing and forgetting processes. (shrink)

Tekst jest wyborem fragmentów przypisywanych Janowi Potockiemu. Jean Potocki, mistrz ironii, twardo usadowiony w nieuchwytnym na pozór miejscu pomiędzy oświeceniem a romantyzmem, pozostaje najczęściej plagiatowanym autorem Europy. Zapewne przysłużył się pośmiertnie sprawie praw autorskich, ale i stało się tak, jakby oryginalność i płodność jego myśli była na tyle inna, że nie sposób przedstawić go inaczej jak wymazując jego imię, jeśli po prostu nie niszcząc. Choć historia jego francuskich i amerykańskich plagiatów jest wyczerpująco udokumentowana, nie istnieje jeszcze definitywne wydanie jego arcydzieła: (...) Rękopisu znalezionego w Saragossie, już w 1809 roku przełożonego po części na niemiecki, a w 1847, również w Lipsku, zapewne z udziałem Societas Jablonoviana, w całości na polski. W latach pięćdziesiątych XX wieku trud przywrócenia należnego mu miejsca podjęli R. Caillois, L. Kukulski, W. Has, Emanuel Rostworowski i Maria-Ewelina Żółtowska-Weintraub, której wciąż nieopublikowany doktorat stanowi najpełniejszą biografię hrabiego Jana, powiązaną z karierą bohatera Rękopisu. Skromny ów oficer gwardii walońskiej: Alfons van Worden, po wielu straszliwych próbach, które w gruncie rzeczy niczym innym dla niego nie były jak straszliwymi, teatralnie zaaranżowanymi opowieściami, awansował na gubernatora Saragossy, gdzie wiódł spokojny żywot troszcząc się o córeczkę swą Fatimę. […]. (shrink)

W tym artykule wskazuję związki filomackiej poezji okolicznościowej z improwizacją poetycką. Na podstawie analizy autografów dwóch wybranych utworów – Jambu dla Jana II Tomasza Zana i Odezwy spod stołu Teodora Łozińskiego – uzasadniam tezę, że jamby przedstawiane podczas imieninowych fet to przykłady improwizacji w piśmie. Analizowane utwory intensyfikują dwie najbardziej charakterystyczne cechy jambografii – zawrotną szybkość tworzenia (Zan) i wynikające z niej niedopracowanie, bylejakość wypowiedzi poetyckiej (Łoziński). Zwracam uwagę na uzupełnianie się kodów lingwistycznych i materialnych, tj. wzmożenie podanych cech (...) zawartych w warstwie słownej utworów poprzez sposób ich zapisu w autografach. W części drugiej artykułu zastanawiam się nad możliwościami wprowadzania modyfikacji do utworów o improwizowanym charakterze – wprowa­dzam kategorię „poprawiania przez powtórzenie” i opisuję ją, odwołując się zarówno do Jambu dla Jana II i Odezwy spod stołu, jak i do innych tekstów pozostałych po filomackich fetach. (shrink)

Książka Philipa Goffa jest pozycją z zakresu szeroko rozumianej filozofii umysłu z wątkami filozofii i metodologii nauk przyrodniczych. Łączy w sobie dość umiejętnie styl popularnonaukowy z fragmentami o charakterze bardziej systematycznej analizy naukowej oraz filozoficznej. Poza centralnym tematem rozważań, jakim jest kwestia panpsychizmu, znajdujemy w niej m.in. odniesienia do znanych w filozofii świadomości eksperymentów myślowych, jak: „jak to jest być nietoperzem?”, „pokój Marii”, „chiński pokój” czy problem „filozoficznych zombie”. Mimo licznych uwag krytycznych książkę należy uznać za względnie wartościową. Poszerza ona (...) horyzont ontologicznych sporów o panpsychizm – m.in. w kontekście przyrodoznawstwa. --------------------- Zgłoszono: 27/02/2022. Zrecenzowano: 10/03/2022. Zaakceptowano do publikacji: 11/04/2022. (shrink)

Creativity and aesthetic experience, according to Indic tradition; a study.

Recently, there has been growing interest in the use of ontology as a fundamental tool for representing domain-specific conceptual models to improve the semantics, accuracy, and relevance of domain users’ query results. Although the amount of data has grown steadily over the past decade, much data shares similar characteristics that can be captured by a foundational ontology. In this paper, we show how queries based on a foundational ontology can be evaluated and their performance measured. We also present a Foundational (...) Patterns benchmark to help select the most efficient triple memory and its layout. We evaluate the foundational benchmark with both generated and real datasets for state-of-the-art triple stores. (shrink)

Psychology distinguishes between a bodily and a narrative self. Within neuroscience, models of the bodily self are based on exteroceptive sensorimotor processes or on the integration of interoceptive sensations. Recent research has revealed interactions between interoceptive and exteroceptive processing of self-related information, for example that mirror self-observation can improve interoceptive awareness. Using heartbeat perception, we measured the effect on interoceptive awareness of two experimental manipulations, designed to heighten attention to bodily and narrative aspects of the self. Participants gazed at a (...) photograph of their own face or at self-relevant words. In both experimental conditions interoceptive awareness was significantly increased, compared to baseline. Results show that attention to narrative aspects of self, previously regarded as relying on higher-order processes, has an effect similar to self-face stimuli in improving interoceptive awareness. Our findings extend the previously observed interaction between the bodily self and interoception to more abstract amodal representations of the self. (shrink)

Matthew Liao is to be commended for editing Moral Brains, a fine collection showcasing truly 12 excellent chapters by, among others, James Woodward, Molly Crocket, and Jana Schaich 13 Borg. In addition to Liao’s detailed, fair-minded, and comprehensive introduction, the book 14 has fourteen chapters. Of these, one is a reprint (Joshua Greene ch. 4), one a re-articulation of 15 previously published arguments (Walter Sinnott-Armstrong ch. 14), and one a literature review 16 (Oliveira-Souza, Zahn, and Moll ch. 9). The (...) rest are original contributions to the rapidly 17 developing field of neuroethics. (shrink)

History of the Mongolian Academy of Sciences Institute of Language and Literature, and its staff, on the occasion of its 100th anniversary.

This is a book in the series Re-Reading the Canon from the Pennsylvania State University Press. The general editor explains that the series offers "feminist interpretations of the writings of major figures in the Western philosophical tradition," with attention to the ways in which philosophers' assumptions about gender figure in their work. Volumes have already appeared on Plato, Hegel, Wollstonecraft, De Beauvoir, and Arendt. Feminist Interpretations of Michel Foucault collects twelve articles, four previously published. Reprinted authors include Nancy Fraser and (...) Nancy Hartsock, with new papers by Judith Butler, Jana Sawicki, Jon Simons, and others. (shrink)

Translation of a work, originally written in Pali, on Buddhist ethics.

MacIntyre jest przekonany, że nie istnieje racjonalność jako taka, a jedynie „racjonalność-tej-lub-owej-tradycji”. Wyróżnia on trzy tradycje intelektualne i moralne, które we współczesnym świece zmagają się o zwycięstwo. Pierwszą z nich nazywa „encyklopedyczną”, ponieważ jej kanoniczym tekstem jest IX wydanie encyklopedii Britannica. Druga z nich, zwana jest „genealogią”, wywodzi się od F. Nietzschego i w niej podobną rolę pełni jego dzieło "Z genealogii moralności". Trzecią zaś jest „tradycja”, której kluczowym przedstawicielem jest św. Tomasz z Akwinu. Zdaniem MacIntyre’a z konfrontacji pomiędzy nimi (...) wychodzi zwycięsko tomizm, czego współczesnym wyrazem jest nauka moralna zawarta w encyklice "Veritatis Splendor". Z tego powodu najpierw ukazaliśmy sposób ujęcia i rozstrzygnięcia przez MacIntyre’a sporu pomiędzy trzema tradycjami. To doprowadziło go do przyjęcia absolutyzmu moralnego Jana Pawła II. Tekst zwieńczyliśmy uwagami krytycznymi odnoszącymi się do jego próby przezwyciężenia relatywizmu moralnego. (shrink)

The origin of paraconsistent logic is closely related with the argument, ‘from the assertion of two mutually contradictory statements any other statement can be deduced’; this can be referred to as ex contradictione sequitur quodlibet (ECSQ). Despite its medieval origin, only by the 1930s did it become the main reason for the unfeasibility of having contradictions in a deductive system. The purpose of this article is to study what happened earlier: from Principia Mathematica to that time, when it became well (...) established. The two main historical claims that I am going to advance are the following: (1) the first explicit use of ECSQ as the main argument for supporting the necessity of excluding any contradiction from deductive systems is to be found in the first edition of the book Grundzüge der Theoretischen Logik (Hilbert, D. and Ackermann, W. 1928. Grundzüge der Theoretischen Logik. Berlin: Julius Springer Verlag); (2) Łukasiewicz's position regarding the logical constraints against contradictions varies considerably from his studies on the principle of (non-) contradiction in Aristotle, published in 1910 and what is stated in his `authorized lectured notes' on mathematical logic that appeared in 1929. The two texts are: 1) a paper in German (Łukasiewicz, J. 1910. `Über den Satz des Widerspruchs bei Aristotles'. Bulletin International de l'Académie des sciences de Cracovie, Classe d'Histoire et de Philosophie, pp. 15–38) [English translation: Łukasiewicz, J. 1971. ‘On the principle of contradiction in Aristotle’, Review of Metaphysics, XXIV, 485–509]; and 2) a book in Polish. Łukasiewicz, J. 1910. O zasadzie sprzecznosci u Aristotelesa Studium krytyczne, Warsaw: Panstwowe Wydawnictwo Naukowe [German translation: Łukasiewicz, J. 1993. Über den Satz des Widerspruchs bei Aristotles. Hildesheim: Georg Olms Verlag]. The lecture notes were then published as a book (Łukasiewicz, J. 1958. Elementy Logiki Matematycznej. Warszawa: Panstwowe Wydawnictwo Naukowe [PWN] and then translated into English (Łukasiewicz, J. 1963. Elements of Mathematical Logic. Oxford, New York: Pergamon Press/the Macmillan Company). The second half of this article will concentrate on Łukasiewicz's position on ECSQ. This will lead me to propose that to regard him as a forerunner of paraconsistent logic by virtue of those early writings is accurate only if his book published in Polish is considered but not if the analysis is restricted to the paper originally published in German (as has been the case for the principal reconstructions of the history of paraconsistent logic). Furthermore, I will stress that in the 1929 book he presented one formalization of ECSQ as an axiom for sentential calculus and, also, he used ECSQ to defend the necessity of consistency, apparently independently of Hilbert and Ackermann's book. At the end, I will suggest that the aim of twentieth century usage of ECSQ was to change from the centuries-long philosophical discussion about contradictions to a more ‘technical’ one. But with paraconsistent logic viewed as a technical solution to this restriction, then, the philosophical problem revives but having now at one's disposal an improved understanding of it. Finally, Łukasiewicz's two different positions about ECSQ open an interesting question about the history of paraconsistent logic: do we have to attempt a consistent reconstruction of it, or are we prepared to admit inconsistencies within it? (shrink)

This is a Polish translation of a fragment of Institutiones Philosophicae ad usum studiosorum Academiae Polocensis by Giuseppe Angiolini S.J. It corresponds to an article, entitled On Being, its Essence and Existence. The original Latin text is also included in the article.

Study of Inference (anumāna) according to the Nyāyabhūṣaṇa, an autocommentary by Bhāsarvajña, 10th century, on his Nyāyasāra, aphorism on Nyaya philosophy.